ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Πώς μπορεί να τα βγάλει πέρα ένα αγόρι ταπεινής καταγωγής που σπουδάζει με υποτροφία σ’ ένα αριστοκρατικό οικοτροφείο της Νέας Αγγλίας; Λέγοντας ψέματα για το παρελθόν του. Όπως πολλοί συμμαθητές του, ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας. Την ιδεώδη ευκαιρία να διακριθεί θα του τη δώσει ένας διαγωνισμός διηγήματος τον οποίο διοργανώνει το σχολείο και που έπαθλο του είναι μια κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον θρυλικό Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Όμως, για να γίνει συγγραφέας, ο αφηγητής πρέπει, για πρώτη φορά στη ζωή του, να μάθει να λέει την αλήθεια για τον εαυτό του. . . .

Με αυτά τα λόγια μας βάζει στο κλίμα του βιβλίου το οπισθόφυλλο, ένα βιβλίο που θα το χαρακτήριζα, ένα βιβλίο ήρεμο, που κρύβει όμως μια ανταριασμένη θάλασσα.

Κάτι αντίστοιχο με το σχολείο, στο οποίο ξετυλίγεται το μυθιστόρημα.

Εκεί, κάτω από κώδικες τιμής, ευγενή ιδανικά και υψηλά στάνταρ, μάχονται οι χορηγοί, οι καθηγητές, οι μαθητές, με τις αδυναμίες τους, τα μυστικά τους, τις ανησυχίες τους.

Αν ήμουν αναγκασμένη να πω μια κεντρική ιδέα, θα επέλεγα τα λόγια του συγγραφέα: “Κάθε πραγματικό λογοτέχνημα είναι επικίνδυνο. Μπορεί ν' αλλάξει τη ζωή σου”.

Αιτιολογώ. Το σχολείο θέλει να διακρίνεται σε όλους τους τομείς, μα το κυριότερο βάρος το ρίχνει στη λογοτεχνία.

Μέσα από τους διαγωνισμούς των παιδιών για το καλύτερο διήγημα και από τις ομιλίες-συνεντεύξεις των συγγραφέων βλέπουμε αφενός τις επίπονες προσπάθειες των παιδιών για βράβευση και την όχι και τόσο ευγενή άμιλλα τους και αφετέρου αντιπαραθέτουμε τη ζωή των ομολογουμένως επιφανών συγγραφέων, με το έργο τους. Στην περίπτωση της Νερομάνας ο ασύμβατος παραλληλισμός ήταν καθοριστικός για τον πρωταγωνιστή.

Βλέπουμε δηλαδή ανθρώπους που με τα γραφόμενά τους έχουν επηρεάσει γενιές, απομυθοποιημένους, διακρίνουμε τις εμμονές τους, τα τρωτά τους σημεία.
Συλλογιζόμαστε κατά πόσο είναι η αλήθεια τους μέσα στα βιβλία, αναρωτιόμαστε αν είναι ωραιοποιημένα ή όχι τα βιογραφικά τους στοιχεία και το κυριότερο , κάτι που φωνάζει νομίζω σε όλο το έργο αν η αποσιωποίηση στοιχείων είναι απόκρυψη της αλήθειας.
Κατ' επανάληψη καλούμαστε στο να πάρουμε θέση στο τι είναι τόλμη ή έπαρση, κουράγιο ή κομπορρημοσύνη, θάρρος ή αποκοτιά.

Κατά την ανάγνωση εκεί που με κούραζε το βιβλίο μου ανακινούσε εκ νέου το ενδιαφέρον. Δεν θα έβαζα όμως μείον γι αυτό στο βιβλίο αλλά στο τέλος του ή σωστότερα στο μη τέλος του.

Αναγνωρίζω τους λόγους που επέλεξε ο συγγραφέας αυτό τον επίλογο, δεν παύω όμως να νιώθω την αίσθηση του μισοτελειωμένου.