Με αφορμή το τηλεοπτικό σήριαλ"Το νησί", που είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Βικτώριας Χίσλοπ, λέγονται και γράφονται πολλά, τόσο για την Σπιναλόγκα, όσο και για την αντιμετώπιση την πασχόντων.
Θα θέσω μια διαφορετική άποψη.
Μπορεί να υπήρξε κολαστήριο το νησί, μα η πρωταρχική ιδέα, απ' ό,τι μας είπε ο ξεναγός μας όταν επισκεφθήκαμε το νησί, δεν ήταν να κατοικηθεί από τους Χανσενικούς ώστε να εγκαταλειφθούν στη μοίρα τους.
Την παρουσίασε ως μια ευφυέστατη κίνηση του Βενιζέλου, ώστε να αναγκαστούν οι ευκατάστατοι Τούρκοι που έμεναν εκεί, μετα την ανακήρυξη της Κρήτης σε αυτόνομη Πολιτεία το 1898, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Από μαρτυρίες είναι πια γνωστά τα βάσανα, οι κακουχίες και οι δυσμενείς συνθήκες των αρρώστων εκεί.
Υποθέτω όμως πως η ζωή αυτών των ανθρώπων δεν θα τύχαινε καλύτερης μεταχείρισης, οπουδήποτε.
Εδώ, σήμερα, που θέλουμε να λεγόμαστε μια κοινωνία εκπολιτισμένη και ενημερωμένη, δεν δίνουμε το χέρι μας σε κάποιον που έχει ένα ασυνήθιστο σπυράκι, για να μην αναφέρω την αντιμετώπισή μας σε φορείς του Aids.
Η λέπρα ήταν μια αρρώστια που σε παραμόρφωνε αποκρουστικά.
Μια νόσος που δεν ξέραν αν ήταν κληρονομική, λοιμώδης, μεταδοτική.
Παρόλα αυτά δεν ήταν λίγοι εκείνοι που συμπαραστάθηκαν στους δικούς τους ή και γενικότερα στους αρρώστους.
Ας κρατήσουμε αυτούς σαν παράδειγμα, ας δώσουμε ελαφρυντικά στους υπόλοιπους και ας αναρωτηθούμε τι θα κάναμε εμείς.
Ως υγιείς. Γιατί ως νοσούντες ούτε να το διανοηθώ.

Η μανία για μητρότητα είναι ναρκισσιστική

 ΜΙΑ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΡΙΑ ΚΑΙ ΦΕΜΙΝΙΣΤΡΙΑ ΗΡΘΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Της ΝΤΑΝΙ ΒΕΡΓΟΥ

 

«Από τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον αγώνα για το δικαίωμα στην έκτρωση και την προφύλαξη των γυναικών φτάσαμε σε μία εποχή που γυναίκες 40, 50 και 60 χρόνων σαν μανιακές κυνηγούν να βρουν το νόημα της ζωής μέσα από την απόκτηση παιδιού. Μόνο που η μητρότητα δεν είναι η διαδικασία. Είναι το μετά. Μετά, τι κάνουμε;».

Είναι τα λόγια της Τζούλια Κρίστεβα, καθηγήτριας Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris VII, ψυχαναλύτριας, μέλους της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας των Παρισίων, γλωσσολόγου, κοινωνιολόγου, μυθιστοριογράφου, ενεργού φεμινίστριας, μαθήτριας της Σιμόν ντε Μποβουάρ, που ήρθε στην Αθήνα για να συμμετάσχει στο Διεθνές Φόρουμ Ψυχανάλυσης. Χθες το απόγευμα μίλησε και στο Μέγαρο Μουσικής με θέμα «Η γυναίκα στην ψυχανάλυση».
«Οι γυναίκες σήμερα κατακλύζονται από την επιθυμία για απόκτηση παιδιού», μας λέει. «Χρησιμοποιούν κάθε δυνατότητα που τους προσφέρει απλόχερα η επιστήμη. Παλεύουν με μανία, πολλές φορές ακόμα και να υπερβούν τη φύση. Εξαντλούνται. Είτε το παιδί έρχεται ως η μόνη επιτυχία μιας γυναίκας που νιώθει ότι έχει αποτύχει στη ζωή είτε ως μία ακόμα επιτυχία μίας καριερίστριας, η σημερινή τάση για απόκτηση παιδιού έχει κάτι από φρενίτιδα και κίνητρα καθαρά ναρκισσιστικά. Αλλά η μητρότητα είναι το μετά. Είναι το να μπορείς να σκέφτεσαι μπαίνοντας στη θέση του άλλου, του παιδιού. Αυτό μου είχε πει η Αγία Τερέζα της Αβιλα, στην οποία αφιέρωσα το νέο μου βιβλίο, όταν τη ρώτησα τι είναι η συμβολική μητρότητα. «Είναι να μπορείς να μπαίνεις στη θέση του άλλου, να δέχεσαι, να καταλαβαίνεις την ετερότητά του».

«Το πάθος για τη μητρότητα» είναι η νέα σας ερευνητική δουλειά. Τι αναζητάτε;
 
«Μιλάμε στην ψυχανάλυση για τον ρόλο του πατέρα και λιγότερο για τον ρόλο της μητέρας. Απουσιάζει η εικόνα της λαϊκής, σύγχρονης μητέρας, μια εικόνα της που να μην είναι θρησκευτική-Παναγία.
Η μητέρα συμβολικά είναι ένας "φάκελος", ένα "κουτί". Η σχέση μητέρας-παιδιού είναι σχέση αγάπης και μίσους. Ο δεσμός είναι πολύ ισχυρός, ενστικτώδης, βιολογικός, σωματικός, αδιαμεσολάβητος. Η μητέρα μεταδίδει τη γλώσσα και τις αξίες. Σέβεται την αυτονομία του παιδιού, είναι αλληλέγγυα, δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να είναι ο εαυτός του. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται το παιδί να γίνει ξένος. Αν δεν το δει η μητέρα ως ξεχωριστή οντότητα, δεν θα μπορέσει το παιδί να γίνει ο εαυτός του. Χρειάζεται η μητέρα να κάνει επανεκκίνηση μετά τη γέννα, να υπερβεί το πάθος και να γίνει πηγή ελευθερίας. Η πλειονότητα των μητέρων τα καταφέρνουν. Ομως, με τις πιέσεις που βιώνουν στις μέρες μας, συχνά αποτυγχάνουν. "Το παιδί έρχεται από εμένα και είναι κομμάτι μου. Το λατρεύω", σκέφτονται. Στέκονται πάνω από το παιδί όχι ως αντικείμενο, αλλά ως ναρκισσιστικό έργο. Η ψευδαίσθηση αυτή των γυναικών με θυμώνει. Γι' αυτό έχουμε εγκληματικότητα, μητέρες που σκοτώνουν τα παιδιά τους. Αφού τα "έχουν", τα καταστρέφουν. Και δεν χρειάζεται να τα σκοτώσουν για να τα "σκοτώσουν". Τα σκοτώνουν ψυχικά. Ορισμένα γίνονται μέχρι και ψυχωσικά. Γι' αυτό θέλουμε την αποπαθοποιημένη -χωρίς πάθος- εικόνα της μητέρας. Ωστόσο, τα παιδιά καταφέρνουν να μιλήσουν, να πάνε σχολείο, μέχρι και πρόεδροι γίνονται... (γελάει). Δεν θα 'πρεπε όμως η μητρική αγάπη να βασίζεται στο κέρδος. Είναι αγάπη εξιδανικευμένη, που ενέχει την πλήρη παράδοση και αφοσίωση».

Ποιο το αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης σε γυναίκες, άνδρες, στην οικογένεια;
 
«Η οικονομική κρίση μας πληγώνει, μας εξευτελίζει και αφήνει ανοιχτή την τρομακτική απειλή της κατάθλιψης. Ο ψυχικός κλονισμός διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η γυναίκα, που έχει διανύσει αρκετά χιλιόμετρα μέχρι σήμερα, έχει ταυτότητα και δύναμη. Εκείνη δομεί την οικογένεια και την ανακατασκευάζει όταν χρειάζεται. Η γυναικεία αντοχή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο. Ωστόσο, δεν υπάρχουν δομές να βοηθήσουν τη γυναίκα, να την καθοδηγήσουν, να τη στηρίξουν όταν εκείνη ανήκει σε ευπαθείς ομάδες, όπως οι γυναίκς που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή είναι μετανάστριες.
Η θέση του άνδρα, από την άλλη, έχει αποδυναμωθεί. Τα συμπτώματα αυτής της αποδυνάμωσης είναι η ανάπτυξη της ομοφυλοφιλίας και η καταφυγή σε πνευματικές πρακτικές (θρησκεία κ.ά.)». 

Πηγή:Ελευθεροτυπία

Γ. Παπαδόπουλος Τετράδης tetradis@enet.gr.

Μπορεί να ακουστεί παράξενο, αλλά κατά τη γνώμη μου το σημαντικότερο γεγονός εδώ και πολύ καιρό στα ανθρώπινα είναι ο απεγκλωβισμός των 33 μεταλλωρύχων από τα 700 μέτρα βάθος του ορυχείου, όπου ήταν θαμμένοι.

Για να είμαι πιο ακριβής, δεν είναι ο απεγκλωβισμός το σημαντικό αλλά η ίδια η θέση αυτών των ανθρώπων εκεί κάτω και η στάση που κράτησαν επί 68 μέρες στα έγκατα της γης. Μια στάση που φαίνεται να μην έγινε κατανοητή από μια τάξη του πάνω κόσμου, η οποία χτίζει και δημιουργεί πρότυπα ανθρώπων που όλο και πιο πολύ δυσκολεύονται να ζήσουν σ' αυτόν τον κόσμο.
Δεν έχει αναδειχτεί το μείζον, φερ' ειπείν, ότι ο ένας και μοναδικός παράγοντας που έφερε πίσω σώους και αβλαβείς τους ανθρώπους δεν ήταν μήτε το σώμα τους ούτε η οικονομική τους επιφάνεια, ούτε η ομορφιά τους, ούτε η θέση τους στην κοινωνία. Αλλά η συναισθηματική δύναμη κάποιων από αυτούς. Αυτό που οι πολλοί άνθρωποι λένε ψυχή και που οι λίγοι υποψιάζονται ότι έχει να κάνει με την ενέργεια του σώματος σε σχέση με το περιβάλλον του.
Ας λέγεται όπως θέλει. Απ' όπου και αν ορμάται, δεν είναι τυχαίο που όλοι καταλαβαίνουμε για τι μιλάμε. Και μιλάμε για το ίδιο πράγμα.
Αυτή, λοιπόν, η ψυχή κάποιων από τους θαμμένους μεταλλωρύχους ήταν που κράτησε τα 700 μέτρα χώμα και βράχια από πάνω από τους υπόλοιπους και δεν έπεσαν να τους πλακώσουν όλους. Να τους πλακώσουν πραγματικά. Γιατί εκεί, στα πολύ δύσκολα, όπως και σε κάθε πολύ δύσκολα, αυτό που σώζει τους ανθρώπους ή τους καταστρέφει δεν είναι ούτε ο πλούτος, ούτε η ομορφιά τους, ούτε η μούρη τους στην κοινωνία. Είναι το τσαγανό που κουβαλάνε μέσα τους.
Αυτούς τους 33 του κάτω κόσμου τους έσωσαν εκείνοι που με τη στάση τους έγιναν παράδειγμα και στήριγμα για τους υπόλοιπους. Αυτοί, που και τους ακραία φοβισμένους και τους πανικόβλητους τους μετέτρεψαν σε γενναίους ανθρώπους. Γενναίους μέσα τους.
Ακούγεται έτσι σαν γελοιότητα και σαν να μην έχει επαφή με την πραγματική φύση των ανθρώπων ο τόσος τονισμός για την ανάγκη μέχρι και εξάμηνης ψυχολογικής στήριξης των πρώην εγκλωβισμένων, από επαγγελματίες του είδους. Οπως υπερβολή ακούγεται και η τόση υπερπροστασία, που διαχύθηκε αίφνης από τον μιντιόκοσμο γι' αυτούς, που μπήκαν στη στοά σαν άνθρωποι καθημερινοί και βγήκαν γίγαντες.
Αυτό που η σύγχρονη μαμοθρεφτολογία έχει αναδείξει σαν κυρίαρχο τρόπο, σαν οδηγό, σαν πρότυπο ζωής, έρχεται η ίδια η ζωή να το χλευάσει. Πόσο φτωχός ουσιαστικά είναι ο ψυχολόγος, που θα καθήσει απέναντι απ' το θηρίο. Ενα θηρίο που πάλεψε και νίκησε κάθε αρχέγονο φόβο. Και επιβιώνοντας επιβεβαιώθηκε σχεδόν απόλυτα.
Πόσο αμετροεπής θα ήταν ένας επιστήμονας που θα αναλωθεί σε ερωτήσεις αξιολόγησης, αντί να ρωτάει ευλαβικά να μάθει ο ίδιος, να δει, να καταλάβει πώς γίνεται η αδυναμία δύναμη. Και, τελικώς, πώς κερδίζει κανείς τον εαυτό του.

ΥΓ Για τρίτη φορά μέσα στο 2010 έκλεισε ο χώρος της Ακρόπολης από τους εργαζόμενους, που διαμαρτύρονται για τη μεταχείρισή τους από το ελληνικό κράτος. Οπου κράτος είναι όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Είναι να αναρωτιέται κανείς πόση βία έχουν υποστεί αυτοί οι άνθρωποι στη ζωή τους ώστε να ξηλώνουν την κλειδαριά του αρχαιολογικού χώρου για να βάλουν μια δική τους. Και πόση βία έχουν υποστεί για να κλειδώνουνε τον κόσμο, που έχει ταξιδέψει τον μισό πλανήτη για να δει τα μάρμαρα, απ' έξω, όχι για πρώτη φορά. Πόση βία έχουν υποστεί, που να μη φτάνει απλώς το κλείσιμο των εκδοτηρίων των εισιτηρίων, ώστε να βλάπτεται πραγματικά μόνο ο αδικοπραγών, το κράτος; Πόσες κυβερνήσεις από το 1997 και δώθε, τους τάζουν από τα αυτονόητα μέχρι λαγούς με πετραχήλια, για να κρατάνε ομήρους αυτούς, που στην ουσία φυλάνε ό,τι λαμπρότερο έχει πάνω της η γη του τόπου; Πόσες κυβερνήσεις τους ψυθιρίζουνε στ' αφτί ταξίματα μέχρι παρανομίας για να τους έχουν να δουλεύουνε, φτηνό προσωπικό, αναλώσιμο στα διεστραμμένα καπρίτσια του κάθε νομοθέτη; Κάτω απ' την Ακρόπολη παίζεται η φαρσοκωμωδία της σύγκρισης. Ο πολιτισμός που κάποτε αναδείχτηκε και ο πολιτισμός που υπάρχει. Το γελοίο είναι που ο ένας περηφανεύεται ότι είναι συνέχεια του άλλου. Ντροπή.

  Οι απεγκλωβισμένοι μεταλλωρύχοι και η ιστορία τους είναι μια ευκαιρία να δει η κοινωνία τον εαυτό της στον καθρέφτη. Να διαπιστώσει για χιλιοστή φορά ότι οι άνθρωποι δεν χρησιμεύουν στον εαυτό τους αν πλάθονται για κουλουράκια. Αλλά για σίδερα.
Οι άνθρωποι δεν χρησιμεύουν στην κοινωνία τους αν προστατεύονται. Αλλά αν κινδυνεύουν. Οι άνθρωποι δεν δένονται μεταξύ τους με δεσμούς φιλίας, που είναι η πιο στενή σχέση ασφάλειας και ζεστασιάς, μέσα από την ανεμελιά. Αλλά μέσα από τη δοκιμασία. Οι άνθρωποι δεν απελευθερώνονται με την προστασία. Αλλά με την εγκατάλειψη.
Οι μεταλλωρύχοι της Χιλής βγήκαν από τα έγκατα της γης και μέσα στις αγκαλιές και τα δάκρυα των δικών τους ανθρώπων μπορούσε να δει κανείς τι άλλο τους κρατούσε ζωντανούς, γενναίους και αποφασισμένους:
Γυναίκες με μισοκούρελα και παιδιά ξυπόλητα και γριές και γέροι απεριποίητοι και φτωχοί. Πραγματικά φτωχοί. Αυτή η φτώχεια ήταν η περιουσία τους η ανεκτίμητη. Αυτή η φτώχεια ήταν ο πλούτος τους όλος. Που δεν μπορούσε να τον εξαγοράσει ο πλούτος του κόσμου όλου. Αυτό είχαν, και τη ζωή τους. Τίποτε άλλο; Την περηφάνια τους. Γι' αυτό που είναι.
Οι κάμερες συνόδευαν τους τελευταίους, που έφευγαν από τους μαχαλοκαταυλισμούς, με κάτι σακαράκες από τα διαλυτήρια αυτοκινήτων. Κάτι σκηνές από χαρτί φτιαγμένες. Με στρώματα τρυπημένα, και για σκεπάσματα κουρέλια ρούχων, πολύχρωμα, σαν την απροσποίητη χαρά, που έχουν οι άνθρωποι στις Ανδεις.
Αυτή ήταν η περιουσία των τριάντα τριών μεταλλωρύχων της πιο άγριας ερήμου σ' αυτό τον πλανήτη. Της Ατακάμα. Γι' αυτή και για τις ζωές τους λαχταρώντας επέζησαν. Γιατί ζωή χωρίς την αγκαλιά της αγαπητικιάς και της γυναίκας, του φίλου, του πατέρα και της μάνας, της κόρης, του γιου κι αυτών που αγαπάς, είναι ζωή σε φτώχεια τρισχειρότερη.
Φτώχεια για μια ανθρωπότητα που έχει εμπρός της τη ζωή να της θυμίζει πού είν' ο δρόμος. Κι αυτή, ανέμελη, σαν καλομαθημένη ανήλικη να ξεπουλάει τον εαυτό της για δυο χαρτονομίσματα ακόμα. Και δυο ακόμα. Και δυο ακόμα. Μέχρι πορνείας.


 πηγή:Ελευθεροτυπία

scripta manent

Τα γραπτά μένουν.
Μένουν και αναμένουν να τα επισκεφτείς ξανά και ξανά.
Μένουν ίδια μα και τόσο διαφορετικά σε κάθε επίσκεψη, σε κάθε επισκέπτη.
Αφορμή γι αυτές μου τις σκέψεις η δεύτερη ανάγνωση  (στα 48 μου, έναντι της εφηβείας),του Υπόγειου του Ντοστογιέφσκι.
Τώρα εμβάθυνα.
Μάλλον τώρα  αντιλήφθηκα το βάθος του υπογείου.
Προφανώς η πείρα, η αυτογνωσία, η ωριμότητα στάθηκαν σκαπάνη και φακός για αυτή την καταβύθιση.
Ένας μονόλογος το έργο,ένας μονόλογος εξομολογητικός , παράλογος, παραληρηματικός, ένα ψυχογράφημα-ανατομία της μοναξιάς, των παθών,  της εκδικητικότητας, των αντικρουόμενων επιθυμιών, των αυτοκαταστροφικών επιθυμιών.
Από αυτές που παίδευαν τον συγγραφέα και τον βασάνιζαν στη ζωή του, μα, που στάθηκαν και το εφαλτήριο για τη μελέτη του στην ανθρώπινη ψυχή και έμπνευση για τα έργα του.
Ακόμη ένα έργο-σταθμός στην παγκόσμια βιβλιογραφία που διάβασα πρόσφατα, για πρώτη φορά όμως, -ποτέ δεν είναι αργά-, είναι ο Ξένος του Καμύ.
Άλλο ύφος, άλλη εποχή, άλλη προσέγγιση της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας μα εξίσου βαθύ.
Χθες ξεκίνησα τις "Οικείες Απιστίες" του Χανιφ Κιουρέισι , ένας μονόλογος και αυτό, πολύ σημερινό, πολύ στην εποχή μας και την καθημερινότητά μας.

Μα και τα θεατρικά έργα που παρακολούθησα πρόσφατα, μονόλογοι ήταν.
Το " La poupe", του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, τη "γυναίκα της Πάτρας" του Γιώργου Χρονά και το σεμινάριο βλακείας του Σάκη Σερέφα.
Τυχαίο; Έτσι νομίζω.
Τρία έργα τελείως διαφορετικά μεταξύ τους και από άποψη και από σκηνοθεσία και από θέμα.
Το " La poupe" παίζεται ακόμη, τρέξτε να το δείτε, εξαιρετική η Άννα Κοκκίνου. Μέχρι την Κυριακή στο δημοτικό θέατρο Καλαμαριάς.
Κι επειδή κορεσμός δεν επήλθε ακόμη, λέω να πάω σήμερα σε ακόμη έναν μονόλογο, στην Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου με τη Νένα Μεντή σε μια ιδέα του Πέτρου Ζούλια.
Στο ραδιόφωνο ακούω τώρα την Γιασεμή Κηλαηδόνη να μιλάει για το Μαράν Αθά ,  ένα πνευματικό (όπως ακούω) μονόλογο 2,5 ωρών, σε σκηνοθεσία του Δήμου Αβδελιώδη που θα παιχθεί αύριο και μεθαύριο στο θέατρο Άνετον.
Να μη τρομάζουμε λέει, θα έχει και διάλειμμα.
Από τα γραπτά  ξεκίνησα και αλλού η ζωή με πήγε, ή μήπως όχι, γιατί και το τελευταίο θεατρικό απ ότι ακούω σε γραπτα κείμενα ενός μοναχού βασίζεται.
Τα χειρόγραφα επεξεργάστηκε ο Θωμάς Ψύρρας.

Ένας πραγματικά φθινοπωρινός Οκτώβρης

Σε παρακινεί να μαζέψεις τα καλοκαιρινά, να κοιτάς από το παράθυρο τις στάλες και τις ομπρέλες να κυλούν, να αναπολείς το καλοκαίρι,  να στοχάζεσαι τον Χειμώνα, το επέκεινα.

 Μ' αρέσει να βιώνω τις μεταβατικές περιόδους.
Χαίρομαι που ζω σ' ένα τόπο που έχει εποχές.
Δεν ξέρω πόσες είναι πια, 2,3,4, όσες έστω έχουν απομείνει.
Αγαπώ, για να μη πω λατρεύω, την πόλη μου και την εξερευνώ και την ανακαλύπτω συνεχώς.
Θέλω να ενημερώνομαι για τις εκδηλώσεις της και προσπαθώ όσο μπορώ να συμμετέχω.
Και της πάει θαρρείς το φθινόπωρο της Σαλονίκης.
Φοράει τα γιορτινά της.
Εγκαινιάζεται με τη Διεθνή Έκθεση, γιορτάζει με τα Δημήτρια και κορυφώνεται με το εορταστικό της τριήμερο.
Οι περισσότεροι βέβαια Θεσσαλονικείς εκδράμουν εκείνες τις μέρες.
Μπορείς να πεις πως οι αργίες είναι τι δώρο της.

Ένα βιβλίο, ένα ταξίδι.

Έτσι είθισται να λέγεται
και θα συμφωνήσω.

Ένα ταξίδι νου, καρδιάς, φαντασίας.

Ένα ταξίδι με μια αφετηρία, πολλούς προορισμούς,
ακόμα περισσότερους σταθμούς
και ίσως ίσως χωρίς τέρμα.

Το  βιβλίο για μια συγκεκριμένη ομάδα

γίνεται όχημα για ταξίδια στη πολυφωνία,
στην πολυγνωμία, στην ομαδικότητα μα 
πάνω απ όλα στην αποδοχή στο έτερο και στην ατομικότητα.

Για τη συγκεκριμένη ομάδα,
είναι το μέσο για να γνωρίσει τον κόσμο,
κυριολεκτικά 

 και μεταφορικά,

μα πάνω απ όλα  το όχημα για να ένα ταξίδι στον εσώτερο εαυτό της,

κυριολεκτικά και μεταφορικά.